Language in the service of propaganda – on newspeak in contemporary Russian political discourse
DOI:
https://doi.org/10.54515/lcp.2025.1.39-57Keywords:
Newspeak, propaganda, political discourse, Russian language, linguistic manipulationAbstract
The present paper is focused on newspeak functioning after 2022 in Russian formal political and medial discourse. The starting point is related to George Orwell’s idea according to which it is now a language subordinated to totalitarian ideology, eliminating the possibility of applying free thinking. The analysis is based on propaganda broadcasts, publications by politicians - including Vladimir Putin - and press articles published on the Internet. The aim of the study is to show devices and tools of linguistic manipulation, which are tools that create a black and white image of reality, based on the opposition "us - them". In this article, extreme attention is paid to stereotypical linguistic clichés, word-symbols, euphemisms, semantic deformations, and updates to religion and history that intensify emotional messages at the expense of information. Examples were presented proving that the language of Russian propaganda is fully persuasive and ritualistic, equipped with the legitimization of military activities and consolidation of society around the ruling class, and is also a tool of manipulation and disinformation.
References
Barańczak, S. (1975). „Słowo-perswazja-kultura masowa”. W: Twórczość, nr 7.
Bralczyk, J. (1996). Język na sprzedaż. Warszawa.
Bralczyk, J. (2000). Manipulacja językowa. W: Z. Bauer, E. Chudziński (red.). Dziennikarstwo i świat mediów. Kraków.
Bralczyk, J. (2002). O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych. Warszawa.
Bralczyk, J. (2003). O języku polskiej polityki lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Warszawa.
Bralczyk, J. (2007). O języku propagandy i polityki. Warszawa.
Głowiński, M. (1990). Nowomowa po polsku. Warszawa.
Głowiński, M. (1991). Marcowe gadanie. Komentarze do słów. 1966–1971. Warszawa.
Głowiński, M. (2009). Nowomowa i ciągi dalsze. Szkice dawne i nowe. Kraków.
Grice, H.P. (1980). Logika a konwersacja. W: B. Stanosz (red.). Język w świetle nauki. Warszawa.
Post Margarity Simonian na platformie X. https://twitter.com/m_simonyan/status/1572168609555701760, 15.07.2024.
Sławiński, J. (red.) (1988). Słownik terminów literackich. Wrocław.
Zybatow, L.N. (1995). Russisch im Wandel. Die russische Sprache się der Perestrojka. Wiesbaden.
Арутюнова, Н.Д. (1988). Типы языковых значений. Оценка. Событие. Факт. Москва.
В США раскрыли, чего Запад хочет от России. https://www.gazeta.ru/politics/news/2024/01/29/22213795.shtml, 15.07.2024.
ВС России наносят удары и по гражданской инфраструктуре: Минобороны РФ дезинформирует. https://fip.am/ru/18395, 15.07.2024.
Вся надежда на голод - у Путина проговорились о планах относительно Украины. https://www.youtube.com/watch?v=C-iiFBaQETA, 15.07.2024.
Гладков: в регионах России приняли более 13 тысяч белгородских детей. https://yamal-media.ru/news/gladkov-v-regionah-rossii-prinjali-bolee-13-tysjach-belgorodskih-detej, 15.07.2024.
Дуличенко, А.Д. (1994). Русский язык конца XX столетия. München.
Земская, Е.А. (1996а). „Клише новояза в языке постсоветского общества”. W: Вопросы языкознания, nr 3.
Земская, Е.А. (1997). Активные тенденции словопроизводства. W: Е. Ширяев (red.). Русский язык. Opole.
Земская, Е.А. (red.). (1996b). Русский язык конца XX столетия (1985-1995). Москва.
Иван Охлобыстин о войне. https://starsaboutwar.in.ua/ru/ivan-okhlobystin, 15.07.2024.
Историк Эйдельман: в Украине нацизма нет, а вот в России есть все признаки фашизма. https://war.obozrevatel.com/istorik-ejdelman-v-ukraine-natsizma-net-a-vot-v-rossii-est-vse-priznaki-fashizma.htm, 15.07.2024.
Копнина, Г.А. (2007). Речевое манипулирование. Москва.
Кронгауз, М.А. (1993). Новейшая история русского языка: эпоха социализма. W: S. Gajda (red.). Języki słowiańskie wobec współczesnych przemian w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Opole.
Кто-то перед смертью ехал на велосипеде. Кто-то гулял парой Буча. Депутат местного совета Катерина Украинцева — о том, как этот город жил под российской оккупацией. https://meduza.io/feature/2022/04/03/kto-to-pered-smertyu-ehal-na-velosipede-kto-to-gulyal-paroy, 15.07.2024.
Лавров заявил о стремлении США и НАТО уничтожить Россию. https://www.rbc.ru/rbcfreenews/63aa866a9a79471a2606f5ba, 15.07.2024.
Маргарита Симоньян призывает к тотальной цензуре и рассказывает о своем пионерском детстве. https://www.youtube.com/watch?v=BPbY4IWb5Qc, 15.07.2024.
Мизулина: запрет - это свобода, https://www.youtube.com/watch?v=gjZhF-VKS0o, 15.07.2024.
Минобороны РФ сообщило о сдетонировавшем боезапасе на крейсере "Москва". https://www.interfax.ru/russia/834853, 15.07.2024.
Мы не требуем, чтобы Зеленский сдавался. Требуем прекратить сопротивление». https://www.gazeta.ru/politics/2022/05/02/14806640.shtml, 15.07.2024.
На „Первом канале” украинцев назвали „людьми второго сорта”. Теперь z-сообщество обсуждает, является ли это фашизмом или нет. https://www.agents.media/na-pervom-kanale-ukraintsev-nazvali-lyudmi-vtorogo-sorta-teper-z-soobshhestvo-obsuzhdaet-yavlyaetsya-li-eto-fashizmom-ili-net/, 15.07.2024.
На „Первом канале» украинцев назвали «людьми второго сорта”. Теперь z-сообщество обсуждает, является ли это фашизмом или нет. https://www.agents.media/na-pervom-kanale-ukraintsev-nazvali-lyudmi-vtorogo-sorta-teper-z-soobshhestvo-obsuzhdaet-yavlyaetsya-li-eto-fashizmom-ili-net/ , 15.07.2024.
Новости Киселева: Россия способна превратить США в радиоактивный пепел. https://www.youtube.com/watch?v=8a5Wqh2Lj_s , 15.07.2024.
Обращение Президента Российской Федерации. http://kremlin.ru/events/president/news/67843, 15.07.2024.
Потерь в вооруженных силах России нет. Как продвигается операция на Украине. https://www.gazeta.ru/army/2022/02/25/14577229.shtml, 15.07.2024.
Президент РФ заявил, что в операции на Украине участвуют только профессионалы. https://www.interfax.ru/russia/826579, 15.07.2024.
Против нас воюют силы зла, это силы тьмы, сатанинские силы — Дмитрий Певцов мобилизованным. https://svtv.org/online/protiv-nas-voiuiut-sily-zla-eto-sily-tmy-sataninskiie-sily-dmitrii-pievtsov-mobilizovannym/, 15.07.202.
Путин назвал традиционные ценности фундаментом российского бытия. https://www.vedomosti.ru/society/news/2024/03/06/1024121-traditsionnie-tsennosti-fundamentom, 15.07.202.
Путин сравнил себя с Петром I и назвал своей задачей возвращение территорий. https://www.bbc.com/russian/news-61749842, 15.07.2024.
Путин: “Нет больше той любви, как если кто положит душу свою за друзей своих”. https://www.slavicsac.com/2022/03/20/putin-crimea-luzhniki/,15.07.2024.
Путин: для России неприемлемо, чтобы детям навязывали извращения. https://tass.ru/politika/15921455, 15.07.2024.
Румянцева, Т.Г. (2012). Русский язык: от советского «новояза» к культурным «нормам» глобального общества, Материалы III Международной научно-практической конференции 29—31 марта 2012 г.. Минск.
Сарнов, Б. (2005). Наш советский новояз. Москва.
Силы ДНР и ЛНР при поддержке РФ движутся вглубь Украины по двум направлениям. https://www.interfax.ru/world/824554, 15.07.2024.
Сковородников, А.П. (2017). Экология русского языка. Словарь лингвоэкологических терминов. Москва.
Соловьев назвал Украину и Запад слугами сатаны и призвал их уничтожить как Содом и Гоморру. https://www.agents.media/soloviev-propaganda-satan-servants/, 15.07.2024.
Стенограмма выступления Владимира Путина 30 сентября 2022. https://www.kp.ru/daily/27452.5/4655517/, 15.07.2024.
У россиян заявили, что Мариуполь умышленно разрушили для "очищения от скверны красивостей". https://news.liga.net/politics/video/u-rossiyan-zayavili-chto-mariupol-umyshlenno-razrushili-dlya-ochischeniya-ot-skverny-krasivostey, 15.07.2024.





