(Nie)pamiętanie. O trudnościach z odmitologizowaniem pamięci zbiorowej
DOI:
https://doi.org/10.54515/lcp.2023.1.307-315Słowa kluczowe:
pamięć, relacje polsko-żydowskie, Holokaust, mitologizacjaAbstrakt
Artykuł porusza kwestie związane z mitologizacją pamięci zbiorowej w Polsce w odniesieniu do relacji polsko-żydowskich i Holokaustu. Tematy te wciąż budzą wiele emocji w polskim dyskursie publicznym. Kwestia postawy polskiego społeczeństwa wobec Zagłady jest także bardzo często podejmowana w debatach politycznych. Na potrzeby polityki historycznej dochodzi do zniekształcania historii, uwypuklania jednych faktów i przemilczania bądź zakłamywania innych. Mity funkcjonujące w pamięci zbiorowej bardzo trudno z niej usunąć co zostało pokazane na przykładzie narracji powstających wokół postaci Ireny Sendlerowej i Jana Karskiego, a także wydarzeń odzwierciedlających skalę przemocy antyżydowskiej po zakończeniu II wojny światowej (np. pogromu kieleckiego).
Bibliografia
Assmmann, J. (2008). Przestrzeń kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Bikont, A. (2017). Sendlerowa. W ukryciu. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Błoński, J. (1987). Biedni Polacy patrzą na getto. „Tygodnik Powszechny”, nr 2.
Canin, M. (2018). Przez ruiny i zgliszcza. Podróż po stu zgładzonych gminach żydowskich w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Nisza.
Domańska, E. (2006). Pamięć, etyka i historia. Anglo-amerykańska teoria historiografii lat dziewięćdziesiątych, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Erll, A. (2018). Kultura pamięci. Wprowadzenie. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Gross, J. T. (2001). Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka. Sejny: Wydawnictwo Pogranicze.
Gross, J. T. (2008). Strach. Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie. Historia moralnej zapaści. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”.
Grudzińska-Gross, I., Gross, J. T. (2011). Złote żniwa. Rzecz o tym co się działo na obrzeżach zagłady Żydów. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”.
Puławski, A. (2018). Wobec niespotykanego w dziejach mordu. Rząd RP na uchodźstwie. Delegatura Rządu RP na Kraj, AK a eksterminacja ludności żydowskiej od „wielkiej akcji” do powstania w getcie warszawskim. Chełm: Stowarzyszenie Rocznik Chełmski.
Szacka, B. (2006). Czas przeszły: pamięć – mit. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Saryusz-Wolska, M. (2009). Pamięć kulturowa i zbiorowa. Współczesna perspektywa niemiecka. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
Sztandera, M. (2019). Ostre wystąpienie w 73. rocznicę pogromu kieleckiego. Poszło o wieniec „Ofiarom prowokacji SB”. „Gazeta Wyborcza”, 4 lipca.
Tokarska-Bakir, J. (2018). Pod klątwą. Społeczny portret pogromu kieleckiego, Tom 1 i 2. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Wierzyński, M. (2019). Karski, kurier bardzo świadomy. „Magazyn Świąteczny Gazety Wyborczej”, 14 września.
