Rola Komisji Europejskiej ds. Ochrony Gleby w Unii Europejskiej
DOI:
https://doi.org/10.54515/lcp.2025.1.149-159Słowa kluczowe:
mechanizm, instytucja, norma, prawo UE, ponadnarodowość, środowisko naturalne, regulacje prawneAbstrakt
Aktywny rozwój procesów integracyjnych zachodzących w ramach Unii Europejskiej prowadzi do dalszych reform i rozwoju poszczególnych instytucji. Jednocześnie sam mechanizm instytucjonalny Unii Europejskiej ma złożoną strukturę, która odzwierciedla stopniowy charakter rozwoju integracji europejskiej. W niniejszym artykule skupiono się na badaniu podstaw prawnych funkcjonowania, organizacji i działalności Komisji Europejskiej w dziedzinie ochrony gleby. To właśnie za pomocą tej instytucji Unia Europejska zapewnia osiągnięcie wyznaczonych celów i realizację zadań w tej dziedzinie życia społecznego.
W artykule omówiono specyfikę działalności Komisji Europejskiej i skupiono się na jej kompetencjach w zakresie ochrony gleby w porządku określonym przede wszystkim w traktatach założycielskich. Kluczową rolę odgrywa tu traktat lizboński, który zreformował podstawy instytucjonalne tej ponadnarodowej organizacji międzynarodowej. Struktura instytucjonalna UE ma szereg cech szczególnych wynikających z jej statusu ponadpaństwowego związku, który jest jednocześnie ściśle ograniczony kompetencjami przyznanymi jej przez państwa członkowskie. Zwrócono również uwagę na specyfikę podziału uprawnień i funkcji między instytucjami UE oraz procedurę podejmowania decyzji przez Komisję Europejską w zakresie ochrony gleby. W szczególności zbadano, w jaki sposób instytucje Unii Europejskiej, działając w ramach przyznanych im prerogatyw, realizują politykę w zakresie ochrony środowiska i gleby jako jego organicznego składnika. Przedstawiono ogólną charakterystykę UE jako ponadnarodowej struktury o specyficznym podziale uprawnień. Opisano specyfikę zwykłej procedury stanowienia prawa i wyjaśniono rolę Komisji Europejskiej w tym procesie.
Bibliografia
Commission of the European Communities (2006). Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions. https://eur-lex.europa.eu/legal-ontent/EN/TXT/?uri=celex:52006DC0231, 03.07.2025.
Consolidated version of the Treaty on European Union. https://surl.lt/dbdipg, 03.07.2025.
Cornu, S., Keesstra, S., Bispo, A., Fantappie, M., et. al. (2023). “National soil data in EU countries, where do we stand?”. In: European Journal of Soil Science, vol. 74(4). DOI: https://doi.org/10.1111/ejss.13398
Directorate-general Agriculture and Rural Development. https://surl.li/dzknch, 03.07.2025.
Directorate-general Climate Action. https://commission.europa.eu/about/departments-and-executive-agencies/climate-action_en, 05.07.2025.
Directorate-general Environment. https://commission.europa.eu/about/departments-and-executive-agencies/environment_en, 05.07.2025.
Healthy soils, a necessity for the EU (2022). https://surl.lt/gbiavc, 04.07.2025.
Kingston, S., Heyvaert, V., Čavoški, A. (2017). European Environmental Law. Cambridge: Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/9781139044202
Morvan, X., Saby, N.P.A., Arrouays, D., Le Bas C., et. al. (2008). “Soil monitoring in Europe: a review of existing systems and requirements for harmonization”. In: Science of the Total Environment, no 391(1). DOI: https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2007.10.046
Panagos, P., Jones, A., Liedekerke, M., Orgiazzi, A., et. al. (2020). JRC support to the European Joint Programme for soil (EJP SOIL). Luxembourg: Publications Office of the European Union: Luxembourg.
Prokopenko, L.L., Rudik, O.M., Rudik, N.M. (2021). Institutional system of the EU. Study guide. Dnipro: DIDU NADU.
Regulation (EU) 528/2012 of the European Parliament and of the Council of 22 May 2012 concerning the making available on the market and use of biocidal products. An official website of the European Union. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02012R0528-20240611, 18.06.2025.
Strauss, V., Paul C., Dönmez C., Löbmann M., el. al. (2023). “Sustainable soil management measures: a synthesis of stakeholder recommendations”. In: Agronomy for Sustainable Development, no 43:17. DOI: https://doi.org/10.1007/s13593-022-00864-7
Vanino, S., Pirelli, T., Di Bene, C., Bøe, F., et. al. (2023). “Barriers and opportunities of soil knowledge to address soil challenges: Stakeholders’ perspectives across Europe”. In: Journal of Environmental Management, vol. 325. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2022.116581
Veenstra, J., Coquet, Y., Melot, R., Walter, C. A (2024). “European stakeholder survey on soil science skills for sustainable agriculture”. In: European Journal of Soil Science, no 75(2). DOI: https://doi.org/10.1111/ejss.13449
Walter, C., Veenstra, J., Melot, R., Coquet, Y. (2024). “Identification of soil‐related professional profiles for the future from a survey of European stakeholders”. In: European Journal of Soil Science, vol. 75. DOI: https://doi.org/10.1111/ejss.13469
Yakoviuk, I.V. (2014). “The European Commission: the order of formation and powers”. In: Legal scientific electronic journal, no 6.
Краєвська, O. (2016). „Трансформація моделей формування спільних політик єс у компетенції єс за лісабонським договором”. In: Вісник Львівського університету, vyp. 38.
Муравйов, В.І., Березовська, І.А. (2009). „Види компетенцій реформованого Європейського союзу”. In: Вісник Київського національного університету імені Тараса Шевченка. Міжнародні відносини, vyp. 37.
Небеська М. С. (2017). “Особливості компетенції Європейського Союзу. розмежування компетенції між Європейським Союзом і державами-членами”. In: Альманах міжнародного права, vyp. 16.
