Odkrywanie finalnej granicy: znaczenie dyplomacji kosmicznej w szybko ewoluującym kosmosie
DOI:
https://doi.org/10.54515/lcp.2023.1.271-284Słowa kluczowe:
przestrzeń kosmiczna, dyplomacja, dyplomacja kosmiczna, współpraca międzynarodowa, ISS, UkrainaAbstrakt
Eksploracja kosmosu opiera się na współpracy międzynarodowej, w związku z czym wymaga wprowadzenia dyplomacji kosmicznej, która jest niezwykle ważna w procesie zarządzania konfliktami, promowania zrównoważonych działań kosmicznych i budowania relacji między partnerskimi państwami.
Artykuł podejmuje zagadnienie znaczenia tejże dyplomacji w związku z szybko rozwijającymi się badaniami kosmosu. Autorzy definiują pojęcie dyplomacja kosmiczna, zwracają uwagę na jej specyfikę, omawiają kluczowe partnerstwa (również te potencjalne) w zakresie eksploracji kosmosu, a także najważniejsze wyzwania i możliwości rozwoju w tej dziedzinie. Analizują ponadto wpływ wojny Rosji z Ukrainą na stosunki międzynarodowe w kontekście przestrzeni kosmicznej, odnoszą się również do potencjalnych sojuszy kosmicznych.
Bibliografia
Address by President John F. Kennedy to the UN General Assembly from 25 Sept 1961. US Department of State. https://2009-2017.state.gov/p/io/potusunga/207241.htm, 13.05.2023.
Arbatov, A., Dvorkin, V. (2010). Outer Space: Weapons, Diplomacy, and Security. Carnegie Endowment for International Peace.
Bello, J.-M. (2019). “Preventing a Cold War in Space Using European Research and Innovation Programs”. In: Science & Diplomacy, vol. 8, no. 1.
Bowen, B. (2022). Original Sin. Power, Technology and War in Outer Space. London: C. Hurst & Co.
Burbach, D. (2022). Early lessons from the Russia-Ukraine war as a space conflict. https://www.atlanticcouncil.org/content-series/airpower-after-ukraine/early-lessons-from-the-russia-ukraine-war-as-a-space-conflict/, 13.05.2023.
Doboš, B. (2019). Geopolitics of the Outer Space: A European Perspective. Springer Cham.
Fernholz, T. (2020). Rocket Billionaires: Elon Musk, Jeff Bezos, and the New Space Race. Boston: Mariner Book.
Hays, P. (2007). “Towards a theory of spacepower”. In: Space Policy, no. 23(4).
Hitchens, T. (2018). Forwarding Multilateral Space Governance: Next Steps for the International Community. https://cissm.umd.edu/research-impact/publications/forwarding-multilateral-space-governance-next-steps-international, 13.05.2023.
Kaul, S. (2020) “Is NASA’s Artemis Accords agreement Moon-proof?” In: Room. UK: Buxton Press. no. 4.
McMaster, H. (2020). Battlegrounds: The Fight to Defend the Free World. New York: HarperCollins Publishers.
Miller, T. (2004). “Partnership – The Way of the Future for the International Space Station''. In: NPMA 16, no. 5.
Oberhaus, D. (2020). “How Cold War Politics Shaped the International Space Station”. In: Smithsonian Magazine. https://www.smithsonianmag.com/science-nature/how-cold-war-politics-shaped-international-space-station-180975743/, 13.05.2023.
Payette, J. (2012). “Research and Diplomacy 350 Kilometers above the Earth: Lessons from the International Space Station”. In: Science & Diplomacy, vol. 1, no. 4.
Sheehan, M. (2007). The International Politics of Space (1st ed.). Routledge.
Shounak, S. (2015). “The International Relations of Outer Space: Changes, Continuities, and Contextualities”. In: Jadavpur Journal of International Relations, no. 19(2).
Smithsonian National Air and Space Museum, Reflection on Post-Cold War Issues for International Space Cooperation, Smithonian, May 23, 2010. https://airandspace.si.edu/stories/editorial/reflections-post-cold-war-issues-international-space-cooperation, 13.05.2023.
Stuart, J. (2014). Exploring the relationship between outer space and world politics: English School and regime theory perspectives. PhD thesis, London School of Economics and Political Science. http://etheses.lse.ac.uk/2979/1/U615931.pdf, 05.05.2023.
The Cupuos guidelines were published, over Russia’s objections, as Annex II to the 2019 “Report of the Committee on the Peaceful Uses of Outer Space,” A/74/20. https://www.unoosa.org/oosa/en/oosadoc/data/documents/2019/a/a7420_0.html, 13.05.2023.
Treaty on Principles Governing the Activities of States in the Exploration and Use of Outer Space, including the Moon and Other Celestial Bodies (1967). https://www.unoosa.org/oosa/en/ourwork/spacelaw/treaties/introouterspacetreaty.htm, 13.05.2023.
